Hawhra bang rannak ah i kholh tuah u,
A kholh duh vialte ahohmanh,
An sual a thian ter lai.

Ni kum i hawhra a tlak tuk lio ah Profet Isaiah nih a chimmi “Nan sualnak cu a sen in sen hna hmanhsehlaw, hawhra bantuk thiang in kan kholh hna lai (Isaiah 1:18) Pathian biaphuan hi hawhra rang nih fiang tuk in a langhter tiah ka rak ttial. A tu hi hawhra cu pe li tluk a chah i, a rang taktak tthan. Profet Isaiah nih a chimmi bia hi nolh tthan ka duh.

Pathian nih Isaiah sin in a kan sawmmi cu a um. “A tu hi bia ttha tein i ruah tti tuah usih” tiah a kan sawm hmasa. Pathian he biaruah hi kan duh maw, kan huam maw? Pathian nih chimh duh mi a kan ngeih caah, ttha tein biaruah ding ah a kan sawm. A kan chimhmi hi kan theih lo ahcun kan zum kho lai lo. Zumh ding kan hngal kho lai lo. Pathian he bia i ruah kan hau. A bia kan theih a hau. Kan hna van chi ta usih. Mit van i chimh dengmang in thinlung pe usih. Pathian nih A bia cu a thok cang. A chimmi cu “Nan sualnak cu a sen in sen hna hmanhsehlaw, hawhra bantuk thiang in kan kholh hna lai” a ti. Hawhra rang tthup in kan ngeih lio ah Pathian bia hi kan theih khawh deuh lai tiah ka ruah. Ka thinlung nih Khrih a bochan.

Minung cu misual kan si. Kan sualnak cu a sen in a sen. A dum in a dum. Hi kan sualnak cu thianter awk caah Khrih thisen cu vailam cungah a luang. Hi Khrih thisen in kan sualnak cu a thiang. Hawhra nak in a rang deuh. Hi kong hi Ira David Sankey nih hla in a phuah:

Ngai tuah nunnak thi sungbik cu, A luang lio a tu ah.
A kan Khamhtu thi tiva cu, Hawhra bantuk rannak,
Hawhra bantuk rannak

Hawhra bang rannak ah i kholh tuah u,
A kholh duh vialte a hohmanh, An sual a thian ter lai.

Ira David Sankey cu American Civil War, Chak le thlang an i doh lio, President Abraham Lincoln nih sal luatnak caah Thlang lei pawl a doh lio ah aa tel ve. Ralkap pastor (chaplain) pawl hna a bawm hna. Ralkap kha hla a sak pi hna. A hnu ah Evangelist D L Moody he biatak tein Thawngttha an chim. Sankey nih cun hawhra bang rannak ah i kholh u tiah hla in a kan fial. Hi Khrih thisen in a kholh duh vialte ahohmanh, an sual a thian ter lai tiah a si.

Khrih thisen in kholh a duh paoh cu a tu lio ah a tla mi hawhra nak in kan sualnak hi a rang deuh. Kan thiang deuh. Khrih zumhnak hi kan thiannak a si. Thlarau in hrintthan kan sinak a si.

David nih cun “Ka sualnak cu ka hnawhpiak law ka thiang lai, ka ttawl law hawhra nak in ka rang deuh lai”(Salm 51:7) tiah a ti.

Pathian Bia hi kan hna nih a theih lo ahcun mah tein thiam khawh a si lo. Kan theihmi Pathian Bia kha Thlarau bawmhnak in kan lung a pem kho. Theih lengmang mi Bia hi a taktak in lungpem a um. Lung a pem hlan ahcun kan theih nain, kan thei thlu taktak lo. Nunnak ah kan hmang kho taktak lo. Pathian Bia thei kho ding in Amah sin ah Thlarau Thiang bawmhnak hal hna usih.

Jesuh Khrih nih “Hi vialte hi nan sin ka um lio ah hin kan chimh hna, sihmanhsehlaw ka Pa nih ka min in a run thlah lai mi Bawmtu, Thiang Thlarau nih cun zeizong vialte kha an cawnpiak hna lai i kan chimhmi hna vialte kha nan lung an pem ter hna lai” a ti (John 14:26).

Kan thinlung hi Sehtan nih khar aa zuam. Khrih bia hi thei kho lo ding in. Nain, Thiang Thlarau nih kan thinlung innka a on tikah kan theih tawnmi Thawngttha Bible bia hna cu kan lung a pem. A sullam ttha tein kan theih khawh. Bible bia cu kan nunnak thlarau ti le rawl ah an cang. Kan sualnak hi Khrih thisen nih hawhra nak rang in a kholh cang ti hi kan lung pem ve hram seh timi duhpiaknak thinlung he a tu lio ah khat tthup in kan ngeih mi hawhra hi Thawngttha chimnak hriamhrei ah ka hman duhnak a si. Kan sualnak cu Khrih thisen in hawhra nak in a rang deuh.

Rev. C Duh Kam, D.Miss
Pastor

Thlarau Laksawng (thiltikhawhnak, pahrang, hriamnam)

Bible relnak (Rom 12:4-8)

Kan pum cungah hin nge tampi kan ngei i hi nge vialte hi rian dangdang an ngei cio. Cu bantuk in, kannih zong hi mi tampi kan si nain, Khrih he kan i pehtlaihnak thawng in pum khat kan si i, pum nge dangdang cu pakhat le pakhat kan i pehtlaih dih bantuk in kannih zong pakhat le pakhat kan i pehtlai dih ve. Cu caah laksawng phun dangdang kan hmuh cio mi cu Pathian nih a kan pekmi vel kan hmuh cio ning in hmang hna usih. Laksawng kan hmuh mi cu:
1) Pathian bia chim thiamnak a si ahcun, zumhnak kan ngeih ve ning khan kan hman awk a si;
2) mi dang ca rianttuan kha a si ahcun, cu tic un kan ttuan awk a si;
3) cawnpiak kha a si ahcun mi dang kha kan cawnpiak hna awk a si;
4) mi dang thazaang pek kha a si ahcun kan pek hna awk a si,
5) kan ngeih mi thil mi dang hrawmh ve kha a si ahcun siang tein kan hrawm hna awk a si,
6) nawlngeihnak kha kan laksawng hmuh mi a si ahcun, fak piin rian kan ttuan awk a si,
7) mi dang zangfah kha a si ahcun lunglawm tein kan zangfah hna awk a si.

Pathian nih Amah rian le midang bawmh kha hmunkhat te ah kan ttuan khawhnak hnga caah thlarau laksawng cu a kan pek cio. Khrihfami hna hi hmunkhat ah kan um tti khawhnak ding le rian kan ttuan tti khawhnak ding caah minung kan pumsa sining kha tahchunhnak ah a hman. Kan thluak nih a hruai hna ning in kan pum ttengnge hna cu rian an ttuan tti. Khrihfami zong Jesuh Khrih nawlngeihnak le hruainak tangah rianttuan tti ding kan si tiin a kan cawnpiak (I Korin 12:12-31; Efesa 4:1-16).

Pathian nih khrihfabu caah ttha tein rian kan ttuan khawh nak ding caah thlarau laksawng a kan pek. Fel tein rian kan ttuan khawh nak ding caah
1) Pathian sin in kan hmuh mi thlarau laksawng le thiltikhawhnak hi kan hngalh awk a si.
2) Pumpak cio nih thlarau laksawng dangdang kan ngei ti hi kan hngalh ding a si.
3) Zeibantuk minung dah ka si i zeidah a tthabik in ka tuah thiam ti kha kan hngalh ding a si.
4) Thlarau laksawng kan hmuhmi hna hi mah pumpak tthathnemnak caah si lo in, Pathian caah kan hman hrimhrim ding ti kha hngalh ding a si.
5) Thlarau laksawng kan hmuh hna hi Pathian rian kan ttuannak in hnu ah tolh lo in, thinlung um ek tu in kan hman ding a si.

Thlarau laksawng kan hmuh mi cu aa dang cio nain, hrang an tlai dih. Kan zumhning in si lo in, Pathian fimnak le velngeihnak sining in, kan laksawng hna cu kan minung sining, tthawnnak le tuahkhawhnak aa dang cio. Paul nih cun “Nanmah le nanmah kha a sang tuk ah i ruat hlah u. Nan siningte tu kha hngal ulaw Pathian nih zumhnak an pekmi hna ning cio in nanmah le nanmah nan i ruah cio ning cu si seh” a ti (Rom 12:3). Kanmah zuamnak in zumhnak tthawng le phungchimthiam le rianttuantu kan si kho lo. Pathian laksawng a si. Khrihfabu caah tthathnemnak chuahpi cio ding in thlarau laksawng pek kan si. Pathian nih a duh le hnatlakning in a kan pek. Kannih kan rian cu Pathian ah zumh awktlak tein um i mi dang bawmhnak kha Khrih nih a kan pekning te in ttuan ding kan si.

Pathian rian ttuannak caah le midang bawmhnak caah a thlarau laksawng a hmangmi zumtu hna nih lawmhnak a chuahpi kho mi hawikomhnak an ser khawh. Zumtu kip nih thlarau laksawng kan ngei. Thilpek kan ngei. Profet cheukhat cu ralttha ngai in bia an chim ngam. Pathian rianttuanmi hna cu Pathian ah biakam fek le zumhtlak tein an nung. Cachimhthiam mi hna cu fiang tein khua a ruat kho mi an si. A thiammi le a fimmi an si. Thawngttha chimthiam hna nih midang kha an tha an thawhter. Pekchanh a felmi hna cu mifel le zumh le bochan tlakmi an si. Hruaitu hna cu thil a tuaktan kho mi le tawlrel thiammi an si. Mi hnemh thiammi hna cu mi dang kha hna an ngamh hna. Mi an lawmhter. Minung pakhat nih thlarau laksawng tampi ngeih hi a har ngai. Ralttha ngai in Pathian bia a phuangmi profet zong kha midang hna a ngamh kho lem lo. Pekchanhnak ah a fel ngaimi kha hruaitu ttha an tling kho theng lo. Thlarau laksawng kan ngeih mi hi i chek in Pathian chungkhar caah zeidah ka tuahser khawh lai ti kha kan ruah ding a si. Minung pakhat nih a ngeihmi thlarau laksawng dihlak nih khrihfabu caah a ttuan kho dih lem lo. Kan ngeihlo mi thlarau laksawng a ngeitu hna sinah lawmhnak chim ding kan si. Kan tthawnnak nih midang santlaihlonak kha a tthawnter awk a si. Kan derthawmnak zawn ah thazang a kan pe i a kan bawmtu hna sin ah lawmhnak chim ding kan si. Hmun khat te ah Bawi Khrih pumsa a simi khrihfabu hi kan sak khawh lai.

I Korin 12:4-6: Thlarau laksawng hi a phunphun in a um, sihmanhsehlaw cu laksawng vialte a petu hna Thlarau tthiamtthiam kha a si ko. Rian ttuan hi a ning tampi a um, sihmanhsehlaw a rian kan ttuan mi cu Bawipa tthiamtthiam kha a si ko. Rianttuan khawhnak hi a phunphun in a um, sihmanhsehlaw cu bantuk ttuan khawh khawhnak a petu hna cu Pathian tthiamtthiam kha a si ko.

Thlarau laksawng hna cu hram pakhat in a ra. Tinhmi pakhat a ngei. Pathian Thlarau nih zumtu hna kha thlarau laksawng a kan pek cio. Pumkhat a simi zumtu khrihfabu nih a herhmi kha a ttuan. Paul nih “Khrih nih a kan pekmi laksawng tampi chungin kan dihlak in kan i tlak ning cio in laksawng pek kan si” a ti (Efesa 4:7).

I Peter 4:10-11 chung ah, “Pathian laksawng kengtu ttha bantuk in Pathian sin in nan hmuh mi laksawng kha mi dang ca tthatnak ah hmang cio u. Zeizong kip ah Jesuh Khrih thawng in Pathian nih thangtthatnak a hmuh nak hnga, phung a chim mi nih Pathian bia kha chim u, rian a ttuan mi nih Pathian pek mi thazang khan ttuan u, sunparnak le lianhngannak cu zungzal in zungzal tiang amah ta a si,” tiah a ti. Thlarau laksawng tampi a um. Mi cheu nih laksawng pakhat nak tam deuh an ngei. A nih thlarau laksawng cu a ngan deuh, a ttha deuh ti a um lo. Thlarau Thiang in a rami an si dih. An i tinhmi cu Khrih pumsa a simi Khrihfabu ser kha a si.

Thlarau laksawng nih uanthlarnak le hnahchuahnak ruang ah zumtu hna hi a tthen bal hna. Khrih khua khrihfabu hi thlarau laksawng nih ser le mi komh lo in, thlarau laksawng kong ah an i tthen. Thlarau laksawng cu thlarau tthawnnak phun in an rak ruah i an rak i zuamcawh. An hmuhmi thlarau laksawng ruangah pakhat nih a dang pakhat nak in ka thlarau deuh an rak ti. Thlarau laksawng cu khrihfabu sertu le komhtu ding ah zumtu hna kha pek kan si nain, thlarau laksawng cu ningcang lo in an hman caah tthennak ah an rak hman.

Tu chan zong ah thlarau laksawng kong hi kan theih lo ahcun, le midang thlarau laksawng hna kha kan ngeihmi laksaawng tluk in kan ruahpiak hna lo ahcun, tthennak a chuah ter khawh rih. Thlarau laksawng kan ngeih mi cu midang thlanglamhnak le mah duhmi tuah nak ding caah hman ding a si lo. Thlarau laksawng hna cu khrihfabu tthatnak caah a si.

Thlarau laksawng hna cu mi dang tthatnak caah toidornak te in hman ding a si. Thlarau laksawng a liandeuh mi cu Khrih pumsa khrihfabu caah san a tlai deuh ve. Paul nih cun thlarau laksawng cu pakhat ta nak in pakhat ta a ttha deuh ti ding a um lo a ti. Pekmi laksawng dihlak kha Khrihfabu caah hman ding a si a ti. Thlarau laksawng cu mah pumpak cawisannak caah a si lo. Pathian rianttuannak caah pek kan si. Zumtu hna thlarau in an tthan nak ding caah pek mi laksawng a si.

I Thesalon 5:19-22: Thiang Thlarau kha dawn hlah u; phungchim kha zeirel lo in um hlah u. Zeizong vialte kha hneksak dih hna u: a ttha mi kha i chiah ulaw thil ttha lo paoh paoh kha hrial hna u.

Thlarau in nutling le patling a simi hna nih thlarau laksawng hi an el lo, an chim tuk fawn lo. Paul nih cun Thiang Thlarau cu dawn hlah u a ti tikah Thlarau nih pekmi laksawng cu zeirel lo in um hlah u a tinak a si. 1 Thesalon 5:20 ahhin biaphun (phungchim) kong a chim. 1 Korin 14:39 ah “holh theih lo in holh kha thlauh hna hlah u” a ti. Thlarau laksawng kong ah elhniarnak a chuak kho. Khrihfabu hmanh aa tthen sual tawn. Thlarau laksawng hna kha hman thiam ahcun khrihfabu ca tthatnak a si.

###Nihin Laimi Khrihfami nih Thlarau thilpek kong hi fian kan herh ngai.
Laimi zumtu hna zong hi Thiang Thlarau nih laksawng a phunphun a kan pek. Phungchim thiamnak laksawng a ngei mi evangelist kan ngei hna. Pathian nih a hman ngai hna. Mi tampi kha an thawngttha chimnak in an hrintthan. Zumtu ttha ah an i chuah hna. Mi dang kha tukhalh rianttuan thiamnak a pek hna. Pastor an si. Evangelist bantuk in phungchim an thiam lo nain, Thlarau nih a pekmi hna thlarau laksawng in an turun cu an kilven. Mi cheu cu hruaitu sinak a pek hna. Khrihfabu pehtlaihnak le miphun tthanchonak caah hruaithiamnak kha a pek hna. A cheu cu thlacam khawhnak, a cheu cu hlasak thiamnak, le mihnemh thiamnak ti bantuk in laksawng pek an si. Hi vialte hi Khrih pumsa a simi khrihfabu tthanlianhnak caah hman ding a si. Thlarau laksawng a ngeimi vialte hna cu kanmah le kan zawn cio in rian kan ngei.

Evangelist nih Thlarau nih a pek lo mi laksawng dang a ngeimi pastor le hruaitu rianttuan aa timh ahcun a mualpho kho. Mipi hruai cu a thiam men lai lo. Thawngttha a chim lio bantuk in mi nih uar a tawng lo kho. Pastor nih evangelist bantuk in Thawngttha chim ding rian a ngei ve. Pathian bia in a turun kha a cawm hna lai. Khrihfabu nih evangelist, pastor, hruaithiammi, mihnemh thiammi, thlacam kho mi le hlasak thiam mi dihlak kha a herh dih. Thlarau laksawng pakhat lawng in khrihfabu a tthang kho lo. Thlarau laksawng ngeihmi cio kha hman tti tik lawng ah khrihfabu cu a tthangcho kho. Paul nih cun an dihlak in an herh dihnak kong a kan cawnpiak.

Laimi zong nih khrihfabu le kan miphun tthannak caah laksawng dihlak hi an biapi dih tiin kan ruah khawh a herh ngai. Pakhat le pakhat kha i sawisel lo in, upat le conglomh piak thiam kan hau. Pakhat le pakhat hi i sawisel lo in thla kan i campiak ding tu a si deuh. Pathian Thlarau nih lam kan hruai seh. Kan khrihfabu le miphun lakah remnak um hram ko seh. Kan khrihfabu le miphun hi a tthangcho hrimhrim lai.